Piękne akwarium to marzenie każdego akwarysty. Akwarystyka to wspaniałe hobby które działa niezwykle kojąco na nasze nerwy. Jednak aby wszystko było jak należy, potrzeba poświęcić wiele czasu, wiedzy, pieniędzy. Więc postaram się przedstawić niezbędne informacje, by czas spędzony przy naszym zbiorniczku był czystą przyjemnością i nie zamienił się w koszmar walki z glonami, chorobami i innym złem podwodnego świta.
Dla początkujących
Przed założeniem akwarium powinniśmy się zdecydować na typ akwarium. Rozróżniamy najpopularniejsze typy akwariów: ogólne, biotopowe, roślinne, i ostatnio coraz modniejszemorskie. W akwariach ogólnych hoduje się ryby i rośliny z różnych biotopów, czyli z różnych środowisk ale o zbliżonych wymaganiach - polecam je początkującym. Akwaria biotopowe mają na celu odtworzenie środowiska i warunków życia danym gatunkom w jakich żyją w naturze - bez jakichkolwiek gatunków z innego biotopu. I tak chcąc odtworzyć biotop np.: jeziora Malawi akwarium urządzamy na wzór tego jeziora, hodujemy w nim odpowiednie ryby, a skład chemiczny wody jest upodabniany do naturalnego. Akwaria roślinne jak sama nazwa wskazuje, to zbiorniki w których tworzy się jak najlepsze warunki dla rozwoju wielu różnych gatunków roślin, które wymagają specjalnego nawożenia i pielęgnacji, ryby w nich są raczej dodatkiem.
Planując założenie akwarium należy się zastanowić na jak duże akwarium mamy miejsce, na jak duże nas stać, oraz jakiej wielkości akwarium możemy zainstalować w naszym mieszkaniu. Dobrze jest wiedzieć jaka mamy nośność ścian i podłóg gdyż a akwarium waży tyle ile ma litrów wody + prawie 30-50% więcej na podłoże osprzęt, wagę szkła itp.
Zakładając akwarium musimy się liczyć z nie małymi kosztami, jednak przy odrobinie pomysłowości, smykałce do majsterkowania i przyjaznych ludziach wiele rzeczy można zrobić bez wydawania dużych pieniędzy. Możemy samodzielnie zbudować pokrywę na akwarium, zmontować oświetlenie, czy wykonać tło i dekoracje. Innymi możliwościami nabycia tańszego sprzętu są znajomi, giełdy akwarystyczne, fora akwarystyczne, gazety z ogłoszeniami.
By stworzyć podwodny świat niezbędne są: akwarium, pokrywa, oświetlenie, filtr, grzałka, termometr, siatka do łapania ryb, podłoże. Ponadto przydadzą się w zależności od typu akwarium jaki wybierzemy korzenie, skałki, kamienie, łupki, muszle, reaktor CO2 lub butla CO2 i dyfuzor. Ponad to przydaje się termostat, karmnik i sterownik oświetlenia. Na koniec kupujemy odpowiednie ryby i rośliny, pokarm dla rybek, uzdatniacz, testy do wody, węgiel aktywny. Początkującym proponuje zaczynanie od awarii średnich (przynajmniej od 60 l ) będzie wam łatwiej zapanować nad utrzymaniem czystości i równowagą biologiczną. Miejsce
Przede wszystkim należy zastanowić się gdzie i na czym postawimy nasze akwarium. Musi być to miejsce:
- z dala od okna, tak by nie padało na nie bezpośrednie światło słoneczne,
- z dala od dużego ruchu, by nie zagrażało mu uszkodzenie i by nie płoszyć mieszkańców
- na stabilnej i wytrzymałej szawce, która uniesie ogromny ciężar
- w miejscu w którym się dobrze eksponuje i w którym mamy łatwy dostęp w celu prac pielęgnacyjnych. Gdy kupimy akwarium należy je umyć bieżącą letnią wodą. Następnie czas na jego postawienie, pod akwarium musimy coś podłożyć aby zminimalizować ryzyko pęknięcia - może to być styropian, grubsza tektura falista, karimata, lub specjalna podkładka pod akwarium.
Podłoże
Do akwarium ogólnego polecam żwirek rzeczny o granulacji 3-5 mm , akwaria morskie, Malawi i Tanganika – biały piasek, koralowiec; akwarium roślinne – albo specjalistyczne podłoża dla roślin wodnych, lub jakieś żyzne podłoże typu „stare dno”, lub ziemia ogrodowa i na to drobniejszy żwirek. Należy pamiętać be piasek i żwirek bardzo dokładnie wypłukać ( aż do uzyskania zupełnie czystej wody). Grubość podłoża od 5 do 10 cm . Ze względu na estetykę akwarium więcej się go daje z tyłu akwarium.
Tło i inne dekoracje
Tło możemy zakupić w sklepie zoologicznym, lub na giełdzie. Może to być tło foliowe – mamy tu wiele różnych wzorów; lub tło strukturalne, umieszczane wewnątrz akwarium – niestety bardzo drogie. Można również wykonać je samemu: począwszy od skrzynki umieszczonej z tyłu za akwarium, przez kompozycje np. z mchu przyczepionego do siatki i do tylnej szyby przy pomocy przyssawek wewnątrz akwarium, ułożone i przyklejone silikonem akwarystycznym do tylnej szyby łupki, aż do samodzielnie wykonanego tła z wypalanego styropianu, czy cementu wodoodpornego np. Ceresie CR65 Lub CX5. Możliwości jest bardzo wiele. Oczywiście rodzaj tła powinno być uzależnione od typu akwarium – musi się z nim komponować. Na koniec dekoracje: kamienie, korzenie, skałki i muszle, oczywiście odpowiednio dobrane do typu akwarium i potrzeb mieszkańców ( muszlowce potrzebuj muszli, zbrojniki – korzeni itd..)
Oświetlenie
W przypadku większości typów akwarium standardowo montowane oświetlenie w pokrywach w zupełności wystarcza, jednak jeśli chcemy mieć piękne akwarium roślinne musimy to oświetlenie zwiększyć, minimum to 0,75W /litr. Potrzebne będą również świetlówki specjalistyczne akwarystyczne. Tu przyda nam się sterownik oświetlenia, który będzie włączał i wyłączał światło zawsze o tej samej porze.
Grzałka
Niezbędna każdym akwarium, moc uzależniona jest od wielkości akwarium i temperatury w pomieszczeniu, w którym akwarium się znajduje. Przydatny będzie tu termostat, który będzie włączał grzałkę przy spadku temperatury poniżej minimalnej, i wyłączał po osiągnięciu temperatury prawidłowej. Dobrym rozwiązaniem jest grzałka z termostatem
Filtr
Absolutnie niezbędne urządzenie w każdym akwarium. Jedyne które jest zawsze włączone i non stop. Dba o czystość wody, przemiany biologiczne w wodzie i oczyszczanie mechaniczne. Nie jest istotne czy to będzie filtr wewnętrzny czy zewnętrzny, ale ważne jest był odpowiednio dobrany do litrażu akwarium.
Dodatkowe wyposażenie
W przypadku akwarium roślinnego niezbędne będzie reaktor CO2 kupiony, lub własnej roboty, oraz dyfuzor CO2 który będzie dwutlenek węgla rozpuszczał w wodzie. Przy większych akwariach polecam zakup butli CO2. Potrzebne nam będą również testy ( zwłaszcza na początku), oraz nawozy makro- i mikroelementowe.
Uruchamianie akwarium
Gdy akwarium ustawimy i wszystko nim ułożymy i zamontujemy, przychodzi czas na sadzenie roślin. Trzeba pamiętać by roślinami była obsadzona możliwie jak największa powierzchnia, i by początkowo były to rośliny mało wymagające i szybko rosnące. Na koniec wlewamy wodę najlepiej wcześniej odstaną, lub z dodatkiem uzdatniaczy które zwiążą chlor i metale ciężkie. Co najmniej godziną potem dobrze jest dodać bakterie nitryfikacyjne które przyspieszą dojrzewanie akwarium. Proces ten trwa około miesiąca. Po tym czasie możemy wpuścić mieszkańców czyli rybki. Postępując tak unikniemy gwałtownego wzrostu poziomu amoniaku i azotynów w wodzie, które mogą doprowadzić do śmierci naszych podopiecznych.
Pielęgnacja regularna
Pielęgnacja codzienna:
oprócz karmienia ryb, należy włączyć światło, sprawdzić temperaturę wody, sprawdzić czy wszystkie urządzenia działają poprawnie (filtr), ew. można sprawdzić odczynnikami właściwości wody i czy w akwarium nie ma padniętych ryb.
Pielęgnacja cotygodniowa:
to podmiana wody na świeżą (ok 1/5 wody wymieniamy wystarczy raz na tydzień ), przycięcie roślin, usunięcie zgniłych części roślin, czyszczenie szyb jeśli są porośnięte glonami. Sprawdzamy stan wody (pH, twardość). Podczas podmian wody należy odmulić dno akwarium - najprostszy odmulacz to gumowa rurka zakończona szerszym plastikiem. Spuszczamy nim wodę z akwarium a szerszą końcówką przesuwamy blisko dna w celu zebrania mułu - duży minus tego rozwiązania to przymus spuszczenia wody. Inny rodzaj odmulacza który ma tą zaletę że możemy go użyć w każdej chwili bez konieczności spuszczania wody to odmulacz podłączany to brzęczyka - koszt jego jest niewielki i sięga ok. 10-15 zł.
Pielęgnacja comiesięczna:
(lub rzadziej-im większe akwarium tym rzadziej gruntownie sprzątamy)- do tych prac należy gruntowne przeczyszczanie filtrów, pompki, dokładne oczyszczenie szyb, przycinka roślin, zmniejszenie ilości ryb (w razie potrzeby), gruntowne odmulanie dna zbiornika.
Polecam także gruntowne czyszczenie akwarium co rok czy półtora roku tzn. płukanie żwiru czy wymiana większej ilości wody, staranne czyszczenie dekoracji, większych kamieni. Do prac pielęgnacyjnych możemy też zaliczyć "uzdatnianie" wody, czyli wzbogacanie jej o pewne minerały czy inne związki chemiczne wspomagające pewne procesy czy profilaktycznie zabezpieczające ryby od wszelkich chorób - do każdych podmian wody polecam sól akwariową, dawkowaną wg. wskazań na opakowaniu.